راهکارهای گذار به دموکراسی برای ایران: دیدگاه‌های فعالان و کارشناسان

هژیر رحمانداد
مریم فربودی
۵ فروردین ۱۴۰۲
فایل سخنرانی

عمده ایرانیان بر ضرورت گذار از حکومت فعلی به جایگزینی دموکراتیک هم‌نظرند، اما موفقیت در گرو اجماع بر راهکاری واقع‌بینانه برای گذار است. در این تحقیق به کمک بیش از ۳۰ متخصص پرسشنامه‌ای با بیش از ۱۵۰ سوال چندگزینه‌ای در مورد فرایند گذار دموکراتیک طراحی شد. با جمع آوری نظرات بیش از ۱۸۰ صاحب‌نظر به شناخت نقاط همگرایی و تفاوت میان کارشناسان حوزه، فعالان سیاسی، و چهره‌های مرجع پرداخته شد. پاسخگویان در اولویت و کارایی راهکارهای خشونت‌پرهیز برای موفقیت در گذار اتفاق نظر دارند. تفاوت معنی‌داری در پاسخها بر پایه اقامت در ایران،‌ تعداد آشنایان و خانواده در ایران، یا زمان گذاشتن روی مسایل ایران دیده نمی‌شود. در عوض مهمترین تفاوتها به تاثیر اهرمهای اقتصادی بازمی‌گردد که در آن متخصصین (به نسبت فعالان) به کارآیی نهایی راهکارهایی که به تحمیل هزینه‌های اقتصادی به مردم عادی یا فروپاشی اقتصادی می‌انجامد بدبین هستند.