عفو و غرامت؛ دو ابزار مهم در عدالت انتقالی

مانی مستوفی
۵ فروردین ۱۴۰۲

غرامت و عفو دو ابزار مورد اختلاف در عدالت انتقالی می‌باشند که باید به‌طور همزمان و استراتژیک به کار گرفته شوند. غرامت می‌تواند بصورت مالی، حمایتی و یا نمادی باشد. کاربرد غرامت احترام و بزرگداشت قربانیان و همچنین تایید ظلمی است که به آنها روا شده است. این غرامتها نه تنها به قربانیان کمک می‌کند، تاریخ نشان داده که به ثبات بلند مدت نیز کمک می‌کنند. ابزار دوم عفو می‌باشد که بخصوص عفو افرادی که موارد نقض حقوق بشر در پرونده خود دارند بسیار بحث برانگیز است. اما باید توجه داشت که هر گونه گذار دموکراتیک نیازمند عقب کشیدن دستگاه سرکوب است و گزینه عفو می‌تواند مشوق این موضوع باشد. همچنین با عفو افراد رده پایین تر، امکان محاکمه افراد رده بالاتر نیز فراهم می‌شود چرا که آنان می‌توانند در دادگاه به عنوان شاهد حضور بیابند یا شواهد موجود را ارایه دهند.